Lắp đặt hệ thống điện nước âm tường trong giai đoạn xây thô: Những điều cần biết

Trong quá trình xây nhà phần thô, bên cạnh việc tạo dựng khung sườn vững chắc cho ngôi nhà, có một hạng mục cực kỳ quan trọng thường được tiến hành song song và cần sự tính toán kỹ lưỡng: đó là lắp đặt hệ thống điện nước âm tường. Đây được ví như hệ thống mạch máu và thần kinh, tuy ẩn mình sau lớp tường, trần, sàn nhưng lại quyết định đến sự tiện nghi, an toàn và thẩm mỹ của toàn bộ công trình khi đi vào sử dụng. Việc thi công hệ thống này đúng kỹ thuật ngay từ giai đoạn xây thô là vô cùng cần thiết. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin hữu ích giúp chủ nhà hiểu rõ hơn về công đoạn quan trọng này.

Tại sao nên đi điện nước âm tường trong giai đoạn xây thô?

Lựa chọn phương án đi điện nước âm tường mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với việc đi nổi:

• Tăng tính thẩm mỹ: Toàn bộ dây điện, ống nước được giấu kín trong tường, sàn, trần, giúp không gian sống gọn gàng, thoáng đãng và sang trọng hơn. Không còn cảnh dây điện, ống nước chạy loằng ngoằng gây mất mỹ quan.
• Đảm bảo an toàn: Hệ thống được bảo vệ khỏi các tác động vật lý bên ngoài, giảm nguy cơ chập cháy điện, rò rỉ nước do va đập hay chuột bọ cắn phá. An toàn hơn cho người sử dụng, đặc biệt là gia đình có trẻ nhỏ.
• Thuận tiện cho thi công hoàn thiện: Việc lắp đặt ống luồn, hộp chờ, ống nước được thực hiện trước khi tô trát, ốp lát sẽ dễ dàng hơn, tránh phải đục phá tường, sàn sau này gây tốn kém, mất thời gian và ảnh hưởng đến kết cấu.
• Tăng độ bền cho hệ thống: Khi được bảo vệ trong kết cấu xây dựng, hệ thống điện nước sẽ ít bị ảnh hưởng bởi môi trường, tăng tuổi thọ sử dụng.

Chính vì những lý do trên, điện nước âm tường là giải pháp được ưa chuộng và áp dụng phổ biến trong hầu hết các công trình nhà ở hiện đại ngày nay.

Lập kế hoạch và bố trí hệ thống điện nước âm tường

Sự thành công của hệ thống điện nước âm tường phụ thuộc rất lớn vào khâu lập kế hoạch và thiết kế ban đầu.

Tầm quan trọng của bản vẽ thiết kế M&E (điện nước)

• Tuyệt đối không nên thi công điện nước theo kiểu "làm tới đâu hay tới đó". Cần có một bộ bản vẽ thiết kế điện nước (M&E - Mechanical & Electrical) chi tiết trước khi bắt đầu thi công phần thô.
• Bản vẽ thể hiện rõ:
  • Sơ đồ nguyên lý cấp điện, cấp nước toàn nhà.
  • Vị trí lắp đặt các thiết bị: ổ cắm, công tắc, đèn chiếu sáng, quạt, điều hòa, bình nước nóng, máy giặt, vòi nước, chậu rửa, bồn cầu, phễu thu sàn,...
  • Đường đi chi tiết của dây điện, ống nước (âm tường, âm sàn, âm trần).
  • Chủng loại, kích thước ống luồn, ống nước; tiết diện dây dẫn điện; vị trí các hộp nối, hộp âm tường.
  • Vị trí tủ điện tổng, tủ điện tầng, vị trí đồng hồ nước.
• Bản vẽ thiết kế giúp tính toán chính xác khối lượng vật tư, dự trù kinh phí, và là căn cứ để thi công, giám sát thi công và nghiệm thu.

Nguyên tắc bố trí hệ thống:

• Hệ thống điện:
  • Bố trí đường dây hợp lý, tránh đi vòng vèo không cần thiết.
  • Phân chia các lộ dây (line) riêng biệt cho từng khu vực, từng loại thiết bị (chiếu sáng, ổ cắm, điều hòa,...) và có aptomat (CB) bảo vệ riêng tại tủ điện tổng để dễ dàng quản lý, sửa chữa và đảm bảo an toàn.
  • Vị trí ổ cắm, công tắc phải thuận tiện cho sinh hoạt, phù hợp với vị trí đồ đạc dự kiến. Cao độ lắp đặt theo tiêu chuẩn (ví dụ: công tắc 1.2m, ổ cắm 0.3-0.4m hoặc cao hơn tùy vị trí).
  • Tránh đi dây điện qua các khu vực ẩm ướt hoặc quá gần ống nước nóng.
  • Tính toán tiết diện dây dẫn phù hợp với công suất sử dụng để tránh quá tải.
• Hệ thống nước:
  • Đường ống cấp nước nên đi theo đường ngắn nhất có thể để giảm áp lực và tiết kiệm vật tư.
  • Đường ống thoát nước phải đảm bảo độ dốc tối thiểu (thường là 1-2%) để nước thải chảy dễ dàng, tránh tắc nghẽn.
  • Bố trí van khóa tổng và van khóa riêng cho từng khu vực (từng tầng, từng phòng vệ sinh) để tiện sửa chữa khi cần.
  • Tránh đi ống nước qua các vị trí có thể bị đóng băng (ở vùng lạnh) hoặc bị tác động lực mạnh.
• Sự phối hợp: Quan trọng nhất là phải phối hợp vị trí đường điện, đường nước với các hệ thống khác (thông gió, điều hòa) và đặc biệt là với hệ kết cấu (cột, dầm, sàn) để tránh xung đột, tránh đục phá kết cấu chịu lực.

Vật liệu sử dụng cho hệ thống điện nước âm tường

Chất lượng vật liệu quyết định lớn đến độ bền và an toàn của hệ thống.

Hệ thống điện:

• Ống luồn dây điện (Conduits):
  • Ống PVC tròn cứng: Phổ biến nhất, dùng đi âm tường, âm sàn. Nên chọn loại tốt, có khả năng chịu lực, chống cháy (SP, Vanlock, Sino,...).
  • Ống PVC dẹt (ống ruột gà): Dùng đi âm trần thạch cao hoặc những vị trí cần uốn lượn, nhưng khả năng bảo vệ kém hơn ống cứng.
  • Ống thép (ít dùng cho nhà dân dụng): Dùng ở những nơi yêu cầu bảo vệ cơ học cao.
• Hộp nối, hộp âm tường (Boxes):
  • Hộp nhựa: Phổ biến cho công tắc, ổ cắm, hộp nối trung gian. Cần chọn loại nhựa chống cháy, cứng cáp, đủ không gian chứa mối nối.
  • Hộp kim loại: Ít dùng hơn, thường cho các yêu cầu đặc biệt.
• Dây dẫn điện: Lựa chọn dây có tiết diện phù hợp với công suất, thương hiệu uy tín (Cadivi, Daphaco, Lioa,...). Việc kéo dây thường thực hiện ở giai đoạn hoàn thiện, nhưng phải chọn ống luồn có đường kính đủ lớn.

Hệ thống nước:

• Ống cấp nước:
  • Ống PPR (Polypropylene Random): Chịu nhiệt, chịu áp lực cao, bền, an toàn, dùng cho cả nước nóng và lạnh. Là lựa chọn tốt nhất hiện nay (Vesbo, Tiền Phong, Dismy,...).
  • Ống PVC / uPVC: Giá rẻ hơn, chủ yếu dùng cho cấp nước lạnh, độ bền và chịu nhiệt kém hơn PPR.
• Ống thoát nước:
  • Ống PVC / uPVC: Là vật liệu tiêu chuẩn cho thoát nước thải, nước mưa. Cần chọn loại có đường kính phù hợp với lưu lượng và vị trí (thoát sàn, thoát bồn cầu,...).
• Phụ kiện (Co, tê, van, cút, măng sông,...): Phải đồng bộ về chất liệu và chất lượng với ống chính. Keo dán ống PVC phải là loại chuyên dụng, đảm bảo kín.

Kỹ thuật thi công điện nước âm tường trong giai đoạn xây thô

Đây là giai đoạn quyết định chất lượng lắp đặt:

1. Tạo rãnh, cắt tường (nếu cần):

• Thực hiện sau khi xây tường thô và trước khi tô trát.
• Đường cắt phải thẳng, đủ độ sâu và rộng để đặt ống.
• Hạn chế tối đa việc cắt vào cột, dầm chịu lực. Nếu bắt buộc phải cắt nông và có biện pháp gia cố.
• Tối ưu: Nên đặt ống chờ, hộp âm tường ngay trong quá trình xây gạch để hạn chế việc đục cắt.

2. Lắp đặt ống luồn và hộp nối điện:

• Cố định ống luồn chắc chắn vào tường, sàn bằng kẽm buộc, đinh móc, hoặc bass giữ ống chuyên dụng.
• Các đoạn ống nối với nhau phải dùng măng sông và dán keo (ống PVC) hoặc khớp nối chuyên dụng.
• Uốn ống tại các góc bằng lò xo hoặc phụ kiện co để tránh làm dập, gãy ống.
• Lắp đặt hộp âm tường đúng cao độ, vị trí theo bản vẽ, đảm bảo mặt hộp bằng với mặt tường sau khi tô trát. Dùng vữa trám khe hở quanh hộp.
• Luồn sẵn dây mồi (dây thép nhỏ hoặc dây nilon) vào trong ống để thuận tiện cho việc kéo dây điện sau này.

3. Lắp đặt ống cấp và thoát nước:

• Cố định ống chắc chắn bằng quang treo, kẹp ống. Khoảng cách giá đỡ phải đảm bảo ống không bị võng.
• Quan trọng: Đảm bảo độ dốc yêu cầu cho ống thoát nước (tối thiểu 1-2%) hướng về hố ga hoặc trục thoát chính. Kiểm tra độ dốc bằng thước thủy.
• Các mối nối ống phải được làm sạch và dán keo kỹ (ống PVC) hoặc hàn nhiệt đúng kỹ thuật (ống PPR) để đảm bảo kín tuyệt đối.
• Thực hiện thử áp lực (Test áp) cho hệ thống ống cấp nước: Bơm nước vào đường ống với áp suất cao (theo tiêu chuẩn) và giữ trong một thời gian nhất định để kiểm tra rò rỉ tại các mối nối trước khi lấp ống hoặc tô trát.
• Thực hiện thử kín cho hệ thống ống thoát nước: Bịt các đầu ống và đổ đầy nước vào hệ thống để kiểm tra rò rỉ trước khi lấp ống hoặc tô trát.
• Bảo vệ các đầu chờ ống nước bằng nút bịt để tránh vữa, bụi bẩn rơi vào trong quá trình thi công các hạng mục khác.

 4. Phối hợp với các công tác khác:

• Việc lắp đặt điện nước âm tường cần được tiến hành nhịp nhàng với các công đoạn xây tô. Thường là sau khi xây tường xong và trước khi tô trát.
• Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa đội thợ điện nước và đội thợ xây dựng chính.

Những lưu ý và sai lầm cần tránh

• Thiếu bản vẽ thiết kế chi tiết: Dẫn đến thi công tùy tiện, thiếu hoặc sai vị trí ổ cắm, công tắc, vòi nước.
• Bố trí không hợp lý: Vị trí bất tiện, thiếu ổ cắm ở nơi cần thiết, đường đi dây/ống quá dài hoặc xung đột với kết cấu.
• Sử dụng vật liệu kém chất lượng: Ống dễ vỡ, giòn, hộp mỏng manh, dây điện tiết diện nhỏ,... gây mất an toàn và khó sửa chữa sau này.
• Thi công sai kỹ thuật: Ống bị dập, gãy, mối nối không kín, ống thoát không đủ độ dốc, hộp âm tường bị lệch, bịt đầu ống không kỹ,...
• Không thử áp, thử kín: Bỏ qua bước kiểm tra quan trọng này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi hệ thống đi vào hoạt động.
• Đục phá kết cấu chịu lực: Làm suy yếu khả năng chịu lực của cột, dầm, sàn.
• Thiếu giám sát: Không kiểm tra kỹ lưỡng trong quá trình thi công.

Vai trò của nhà thầu phần thô

Trong hợp đồng xây nhà phần thô, nhà thầu thường chịu trách nhiệm cung cấp nhân công và vật tư để lắp đặt hệ thống ống luồn, hộp chờ điện và hệ thống đường ống nước âm tường dựa trên bản vẽ thiết kế M&E do chủ nhà/đơn vị thiết kế cung cấp. Việc phối hợp nhịp nhàng giữa nhà thầu chính và các đội thợ điện nước (có thể là của nhà thầu hoặc do chủ nhà thuê riêng) là rất quan trọng.

Tại Xây Dựng Kim Anh, chúng tôi có kinh nghiệm trong việc phối hợp và thi công hạng mục điện nước âm tường, đảm bảo lắp đặt đúng kỹ thuật, đúng thiết kế và phối hợp tốt với các công đoạn xây dựng khác, tạo tiền đề vững chắc cho giai đoạn hoàn thiện.

Kết luận

Lắp đặt hệ thống điện nước âm tường trong giai đoạn xây thô là công việc đòi hỏi sự tính toán kỹ lưỡng từ khâu thiết kế, lựa chọn vật tư chất lượng và thi công đúng kỹ thuật. Một hệ thống được lắp đặt tốt không chỉ đảm bảo an toàn, tiện nghi cho người sử dụng mà còn góp phần nâng cao giá trị thẩm mỹ và độ bền của ngôi nhà. Hãy chắc chắn rằng bạn và nhà thầu của mình đã có kế hoạch chi tiết và thực hiện công đoạn này một cách cẩn trọng.

Call to Action:

• Bạn cần tư vấn về thiết kế và thi công hệ thống điện nước âm tường cho ngôi nhà của mình? Liên hệ Xây Dựng Kim Anh qua hotline: 0974.776.305.
• Truy cập website: xaydungkimanh.com để tìm hiểu chi tiết về dịch vụ xây nhà phần thô và các hạng mục thi công.
• Đọc thêm:
  • Giám sát thi công xây dựng phần thô: Hướng dẫn chi tiết cho chủ nhà
  • Những sai lầm thường gặp khi xây nhà phần thô và cách khắc phục
• Để lại thông tin để nhận tư vấn miễn phí: [Form liên hệ]