Kinh nghiệm giám sát thi công phần thô từ chuyên gia

Bạn đã hoàn tất bản vẽ thiết kế mơ ước, đã lựa chọn được những vật liệu tốt nhất và ký kết một hợp đồng chặt chẽ với nhà thầu. Cuộc chiến dường như đã thắng một nửa. Nhưng không, giai đoạn quyết định chất lượng, sự bền vững và an toàn của cả ngôi nhà lại nằm ở phía trước: giai đoạn thi công. Và để đảm bảo những gì trên giấy được hiện thực hóa một cách hoàn hảo ngoài công trường, không gì quan trọng hơn một kinh nghiệm giám sát thi công phần thô.

Một ngôi nhà có vững chãi hay không, có bị thấm nứt sau vài năm sử dụng hay không, phần lớn được quyết định bởi chất lượng của "bộ xương" ẩn mình sau lớp sơn và gạch ốp lát. Việc giám sát thi công xây dựng phần thô không phải là "bới lông tìm vết", mà là một quá trình kiểm soát chất lượng khoa học, đảm bảo từng viên gạch, từng cây thép đều được đặt đúng chỗ, đúng kỹ thuật.

Bài viết này sẽ là cẩm nang chi tiết nhất, đúc kết từ kinh nghiệm thực chiến của các kỹ sư xây dựng, giúp bạn - dù là chủ nhà trực tiếp giám sát hay người đang tìm hiểu để thuê giám sát - có đủ kiến thức để kiểm soát ngôi nhà của mình. Chúng tôi sẽ cung cấp checklist cụ thể, chỉ ra các lỗi sai nghiêm trọng và chia sẻ kỹ thuật giám sát hiệu quả nhất.

Tại sao giám sát thi công xây dựng phần thô là công việc tối quan trọng?

Nhiều chủ nhà phó mặc hoàn toàn cho nhà thầu, chỉ đến công trường "cho có lệ". Đây là một rủi ro cực lớn. Việc giám sát chặt chẽ mang lại những lợi ích không thể đong đếm:

• Đảm bảo thi công đúng thiết kế: Giám sát viên là người đảm bảo đội thợ đọc và thực thi chính xác 100% bản vẽ kỹ thuật, từ vị trí móng, kích thước cột, cho đến số lượng thép trong dầm, sàn.

• Kiểm soát chất lượng vật tư: Đảm bảo nhà thầu sử dụng đúng chủng loại, thương hiệu vật tư đã cam kết trong hợp đồng, ngăn chặn tình trạng "rút ruột" công trình.

• Phát hiện và xử lý sai sót kịp thời: Một lỗi sai nhỏ ở phần móng có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho cả tòa nhà sau này. Giám sát giúp phát hiện lỗi ngay từ khi nó mới manh nha, việc khắc phục sẽ dễ dàng và ít tốn kém hơn rất nhiều.

• Tối ưu hóa tiến độ: Việc giám sát thường xuyên thúc đẩy đội thợ làm việc nghiêm túc, có trách nhiệm, tuân thủ tiến độ đã đề ra.

• An toàn là trên hết: Giám sát công trình cũng bao gồm việc giám sát an toàn lao động, đảm bảo công trình được che chắn, giàn giáo được lắp đặt chắc chắn, giảm thiểu rủi ro tai nạn.

Tóm lại, giám sát thi công xây dựng phần thô chính là việc bạn đầu tư chất xám và thời gian để bảo vệ khoản đầu tư tài chính lớn nhất của đời mình.

Checklist giám sát thi công phần thô chi tiết theo từng giai đoạn

Đây là phần quan trọng nhất, là kim chỉ nam cho bạn trong suốt quá trình thi công. Hãy lưu lại và đối chiếu với thực tế công trình của mình.

Giai đoạn 1: Công tác chuẩn bị và thi công móng, cột tầng trệt

Móng là nền tảng, là nơi chịu toàn bộ tải trọng của ngôi nhà. Sai sót ở giai đoạn này gần như không thể sửa chữa.

Kiểm tra định vị tim cọc, móng và cao độ

• Công cụ: Máy thủy bình, máy kinh vĩ, thước thép.

• Checklist:

  • Đối chiếu vị trí các trục tim cọc, tim cột trên bản vẽ với vị trí đã được định vị ngoài thực địa. Kiểm tra khoảng cách giữa các tim trục, đảm bảo độ chính xác tuyệt đối.

  • Kiểm tra cao độ đáy móng so với mốc chuẩn (thường là mặt đường hoặc một điểm cố định). Đảm bảo đào đủ độ sâu thiết kế.

  • Kiểm tra kích thước hình học của hố móng (dài, rộng, cao).

Kiểm tra cốt thép móng, dầm, cột trước khi đổ bê tông

Đây là một trong những lưu ý khi xây nhà phần thô quan trọng nhất. Một khi bê tông đã đổ, bạn không còn cơ hội kiểm tra thép bên trong.

• Checklist:

  • Chủng loại và đường kính: Dùng thước kẹp đo đường kính thép, đối chiếu với ký hiệu trên thân thép (ví dụ: Hòa Phát CB300-V) xem có đúng với hợp đồng và bản vẽ không.

  • Số lượng và khoảng cách: Đếm số lượng cây thép chủ trong dầm, cột. Đo khoảng cách giữa các cây thép đai, đảm bảo đúng thiết kế (ví dụ: a150, a200).

  • Vệ sinh thép: Thép phải được làm sạch, không dính bùn đất, dầu mỡ vì sẽ làm giảm độ bám dính với bê tông.

  • Lớp bê tông bảo vệ (Con kê): Kiểm tra xem thép có được kê đúng cách bằng các cục kê bê tông hoặc kê nhựa không. Lớp bê tông này bảo vệ thép khỏi bị ăn mòn. Độ dày lớp bảo vệ cho móng thường là 3-5cm.

  • Mối nối thép: Kiểm tra xem các mối nối có đủ chiều dài theo quy định (thường khoảng 30-40 lần đường kính thép) và được buộc chắc chắn không.

Tham khảo thêm: Tổng quan về các loại móng trong xây dựng

Kiểm tra coppha (ván khuôn)

• Checklist:

  • Độ kín khít: Coppha phải được ghép kín để không làm mất nước xi măng khi đổ bê tông, gây rỗ bề mặt.

  • Độ chắc chắn: Kiểm tra hệ thống gông, cây chống, đảm bảo coppha không bị phình, biến dạng trong quá trình đổ và đầm bê tông.

  • Kích thước hình học: Đo lại kích thước bên trong lòng coppha, đảm bảo cấu kiện sau khi đổ sẽ đúng với kích thước thiết kế.

Giai đoạn 2: Thi công dầm, sàn các tầng lầu

Quy trình giám sát tương tự như phần móng, nhưng cần chú ý thêm một số điểm.

Kỹ thuật giám sát xây dựng cốt thép sàn

• Checklist:

  • Thép 2 lớp: Sàn thường có 2 lớp thép (lớp dưới chịu momen dương, lớp trên chịu momen âm). Kiểm tra xem có đủ 2 lớp không và khoảng cách giữa 2 lớp có đúng thiết kế không (nhờ "chân chó").

  • Thép mũ: Kiểm tra thép gia cường ở vị trí gối lên dầm, tường.

  • Hệ thống điện nước: Kiểm tra các đường ống điện, nước chờ đã được đặt đúng vị trí, được cố định chắc chắn trước khi đổ bê tông chưa.

Giám sát quá trình đổ và bảo dưỡng bê tông

• Checklist:

  • Chất lượng bê tông: Nếu là bê tông tươi, kiểm tra phiếu xuất xưởng (mác bê tông, độ sụt). Nếu là bê tông trộn tay, giám sát tỷ lệ xi măng, cát, đá, nước.

  • Kỹ thuật đổ: Bê tông phải được đổ liên tục, tránh tạo điểm dừng.

  • Đầm dùi: Giám sát việc sử dụng đầm dùi kỹ lưỡng, đảm bảo bê tông được lèn chặt, không còn bọt khí, tránh bị rỗ.

  • Bảo dưỡng bê tông: Đây là công đoạn cực kỳ quan trọng nhưng hay bị bỏ qua. Sau khi bê tông bắt đầu se mặt, phải tưới nước giữ ẩm liên tục trong ít nhất 7 ngày đầu. Việc này giúp bê tông đạt cường độ tối đa và hạn chế nứt do co ngót.

Giai đoạn 3: Công tác xây tường

• Checklist:

  • Gạch: Gạch phải được tưới ẩm trước khi xây để không hút nước của vữa, gây nứt mạch hồ.

  • Độ thẳng và phẳng: Dùng quả dọi kiểm tra độ thẳng đứng của tường. Dùng thước nhôm dài 2m áp lên tường để kiểm tra độ phẳng.

  • Mạch vữa: Mạch vữa ngang và dọc phải đầy đặn, đều, thông thường dày khoảng 1-1.2 cm.

  • Khóa tường: Tường giao với cột phải có râu thép chờ để liên kết. Tường xây sau một thời gian phải có gạch đinh hoặc sắt chờ để khóa góc, tránh nứt sau này.

Tổng hợp 10+ các lỗi thường gặp khi thi công phần thô và cách xử lý

Hiểu rõ các sai lầm phổ biến là cách tốt nhất để phòng tránh. Đây là danh sách các lỗi thường gặp khi thi công phần thô mà bạn cần lưu ý:

1. Bê tông bị rỗ: Do đầm không kỹ hoặc coppha không kín. Cách xử lý: Nếu rỗ nhẹ, dùng vữa xi măng mác cao để trám. Nếu rỗ sâu vào lớp thép, phải đục bỏ phần bê tông yếu, vệ sinh thép và dùng vữa sửa chữa chuyên dụng (Sika).

2. Thép chờ cột bị lệch tim: Do định vị sai hoặc bị xô lệch khi đổ bê tông móng. Cách xử lý: Nếu lệch ít, có thể uốn nắn lại. Nếu lệch nhiều, phải tham khảo ý kiến kỹ sư kết cấu để có phương án gia cố.

3. Cột không thẳng đứng: Do coppha không được neo giữ chắc chắn. Cách xử lý: Phải tô bù để làm thẳng cột, nhưng nếu nghiêng quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến khả năng chịu lực.

4. Sàn bị võng: Do hệ thống cây chống yếu hoặc tháo coppha quá sớm. Đây là lỗi rất nghiêm trọng, cần kỹ sư kết cấu đánh giá và đưa ra phương án gia cố.

5. Nứt bê tông sàn: Thường do co ngót nhựa (bảo dưỡng không tốt) hoặc co ngót khô. Cách xử lý: Nứt chân chim bề mặt không nguy hiểm. Nứt sâu cần được xử lý bằng cách bơm keo epoxy.

6. Thấm cổ ống xuyên sàn: Do xử lý mối nối giữa ống nhựa và bê tông không kỹ. Cách xử lý: Đục rộng xung quanh cổ ống, vệ sinh và dùng thanh trương nở, vữa không co ngót để bịt lại.

7. Tường xây không thẳng, không vuông góc: Do tay nghề thợ kém, không kiểm tra bằng quả dọi, thước ke. Cách xử lý: Phải tô một lớp vữa dày hơn để bù lại, gây tốn vật tư và tăng tải trọng.

8. Mạch vữa không "no": Thợ xây ẩu, chỉ miết vữa bên ngoài. Cách xử lý: Yêu cầu thợ phải miết vữa đầy đặn cả trong lẫn ngoài.

9. Không có râu thép chờ để liên kết tường và cột. Cách xử lý: Phải khoan cấy râu thép bổ sung.

10. Không xử lý chống thấm hoặc xử lý qua loa. Đây là nguyên nhân chính gây thấm dột sau này, đặc biệt ở nhà vệ sinh, ban công, sân thượng.

Kinh nghiệm làm việc hiệu quả với nhà thầu và đội giám sát

Kinh nghiệm giám sát thi công phần thô không chỉ nằm ở kỹ thuật, mà còn ở khả năng giao tiếp.

• Thiết lập kênh giao tiếp: Thống nhất một kênh liên lạc chính (Zalo group, nhật ký công trình, ...) để mọi trao đổi được ghi lại.

• Dựa trên cơ sở kỹ thuật: Khi bạn phát hiện sai sót, hãy chỉ ra nó dựa trên bản vẽ thiết kế hoặc tiêu chuẩn xây dựng, tránh tranh cãi cảm tính.

• Tôn trọng nhưng kiên quyết: Tôn trọng tay nghề của người thợ, nhưng kiên quyết yêu cầu họ sửa chữa khi làm sai.

• Ghi chép và chụp ảnh: Tập thói quen ghi lại nhật ký và chụp ảnh các công đoạn quan trọng, đặc biệt là những vị trí sắp bị che khuất (thép móng, thép sàn...). Đây là bằng chứng quan trọng khi có tranh chấp.

Checklist nghiệm thu phần thô: Những hạng mục cuối cùng cần kiểm tra

Trước khi cho phép nhà thầu chuyển sang giai đoạn hoàn thiện, bạn cần thực hiện nghiệm thu tổng thể phần thô. Dưới đây là checklist nghiệm thu phần thô cơ bản:

• Kích thước hình học: Đo lại kích thước tổng thể của công trình, kích thước các phòng, chiều cao thông thủy.

• Kiểm tra kết cấu: Quan sát toàn bộ bề mặt cột, dầm, sàn xem có vết nứt bất thường nào không.

• Kiểm tra tường xây: Kiểm tra độ thẳng, phẳng, vuông góc của tất cả các bức tường. Gõ nhẹ lên bề mặt tường để kiểm tra độ đặc chắc của lớp tô.

• Kiểm tra hệ thống chờ: Kiểm tra lại vị trí các đầu chờ điện, nước, điều hòa, internet... đã đúng với thiết kế chưa.

• Kiểm tra chống thấm: Nếu có thể, hãy tiến hành thử nước tại các khu vực đã chống thấm (nhà vệ sinh, sàn mái) trong 24h để kiểm tra.

Nếu toàn bộ quá trình giám sát và nghiệm thu này có vẻ quá sức, việc lựa chọn một dịch vụ xây nhà phần thô trọn gói, nơi nhà thầu có đội ngũ giám sát chuyên nghiệp và quy trình nghiệm thu bài bản, là một giải pháp an toàn và hiệu quả.

---

Giám sát thi công xây dựng phần thô là một công việc đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức kỹ thuật, sự tỉ mỉ và một chút kiên nhẫn. Đây không phải là chi phí, mà là một khoản đầu tư vô giá để đảm bảo chất lượng, sự an toàn và giá trị bền vững cho ngôi nhà của bạn. Bằng việc chủ động trang bị kiến thức và áp dụng những kinh nghiệm được chia sẻ trong bài viết này, bạn hoàn toàn có thể tự tin kiểm soát "bộ xương" của tổ ấm mình.

Bạn có gặp khó khăn gì trong quá trình giám sát nhà của mình không? Hãy chia sẻ câu chuyện hoặc câu hỏi của bạn ở phần bình luận bên dưới, các chuyên gia của Xây Dựng Kim Anh sẽ cùng bạn thảo luận!