Thi công mái bê tông cốt thép và các loại mái khác trong phần thô

Mái nhà không chỉ là bộ phận che chắn, bảo vệ ngôi nhà khỏi các yếu tố thời tiết như nắng, mưa, gió, bão mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc định hình kiến trúc, thẩm mỹ và ảnh hưởng đến kết cấu tổng thể của công trình. Trong giai đoạn xây nhà phần thô, việc thi công phần kết cấu mái là một trong những công đoạn cuối cùng nhưng vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ đi sâu vào quy trình thi công mái bê tông cốt thép (BTCT) – loại mái phổ biến trong nhà ở hiện đại, đồng thời giới thiệu về việc thi công kết cấu cho các loại mái khác như mái tôn, mái ngói trong giai đoạn này.

Vai trò của mái nhà trong công trình

Trước khi đi vào chi tiết thi công, hãy cùng điểm lại tầm quan trọng của mái nhà:

• Bảo vệ: Che chắn cho toàn bộ không gian bên trong khỏi tác động trực tiếp của nắng, mưa, gió, bụi bẩn.
• Kết cấu: Tham gia vào hệ kết cấu chịu lực chung của ngôi nhà, đặc biệt là mái bằng BTCT.
• Cách nhiệt, chống nóng: Giảm thiểu sự truyền nhiệt từ môi trường bên ngoài vào nhà.
• Chống thấm, thoát nước: Ngăn chặn nước mưa thấm dột vào bên trong và đảm bảo thoát nước hiệu quả.
• Thẩm mỹ: Là yếu tố quan trọng tạo nên hình dáng, phong cách kiến trúc đặc trưng cho ngôi nhà.

Chính vì những vai trò quan trọng này, việc thi công mái đòi hỏi sự cẩn thận, chính xác và tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật.

Thi công mái bê tông cốt thép (mái bằng)

Mái bằng bê tông cốt thép là lựa chọn phổ biến cho nhà phố, biệt thự hiện đại nhờ những ưu điểm và đặc tính riêng.

Ưu điểm của mái bê tông cốt thép

• Độ bền và tuổi thọ cao: Có khả năng chịu lực tốt, chống chịu tốt với thời tiết khắc nghiệt.
• Khả năng chống thấm tốt (nếu thi công đúng kỹ thuật): Bề mặt phẳng, đặc chắc giúp ngăn nước hiệu quả khi được xử lý chống thấm đúng cách.
• Tận dụng không gian: Có thể sử dụng làm sân thượng, khu vực trồng cây, đặt bồn nước, cục nóng máy lạnh,...
• Kiến trúc hiện đại: Phù hợp với các phong cách kiến trúc tối giản, hiện đại.
• Chống cháy tốt: Vật liệu bê tông cốt thép không bắt cháy.

Nhược điểm của mái bê tông cốt thép

• Trọng lượng nặng: Tăng tải trọng đáng kể lên hệ kết cấu móng, cột, dầm bên dưới.
• Chi phí thi công ban đầu cao: So với mái tôn hay mái ngói khung kèo nhẹ.
• Khả năng cách nhiệt kém: Bê tông hấp thụ và giữ nhiệt tốt, có thể gây nóng cho tầng áp mái nếu không xử lý chống nóng.
• Yêu cầu kỹ thuật thi công cao: Đặc biệt là khâu chống thấm và tạo độ dốc thoát nước, nếu làm không tốt rất dễ gây thấm dột, khó sửa chữa.
• Thời gian thi công lâu hơn: So với việc lắp dựng khung kèo mái tôn, mái ngói.

Quy trình thi công chi tiết mái bê tông cốt thép

Quy trình thi công mái bê tông cốt thép đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ nghiêm ngặt các bước kỹ thuật:

1. Chuẩn bị

• Kiểm tra cao độ, kích thước của hệ thống cột, dầm, tường chịu lực đã thi công xong, đảm bảo sẵn sàng cho việc lắp dựng cốp pha mái.
• Chuẩn bị đầy đủ vật tư: Cốp pha (ván, thép hình, cây chống), cốt thép đúng chủng loại/đường kính, bê tông (trộn tại chỗ hoặc bê tông thương phẩm), vật tư phụ.
• Chuẩn bị mặt bằng thi công, đảm bảo an toàn lao động.

2. Lắp dựng cốp pha mái

• Lắp dựng hệ thống đà giáo, cây chống vững chắc để đỡ toàn bộ hệ cốp pha và tải trọng bê tông tươi.
• Lắp đặt ván khuôn cốp pha đáy mái. Quan trọng: Phải tạo độ dốc yêu cầu cho mái (thường từ 1-3%) hướng về các vị trí thoát nước (phễu thu sàn, sê nô) để đảm bảo nước mưa không bị đọng lại. Kiểm tra độ phẳng, độ kín khít của ván khuôn.
• Lắp đặt ván khuôn thành bao quanh chu vi mái và các vị trí lỗ mở (nếu có).

3. Gia công và lắp dựng cốt thép mái

• Cốt thép được gia công (cắt, uốn) theo đúng hình dạng, kích thước trong bản vẽ thiết kế kết cấu.
• Lắp đặt cốt thép lớp dưới, kê con kê đảm bảo chiều dày lớp bê tông bảo vệ.
• Lắp đặt cốt thép lớp trên (thép mũ, thép tăng cường tại các vị trí gối tựa), đảm bảo đúng vị trí và khoảng cách.
• Buộc nối các thanh thép chắc chắn bằng dây kẽm theo đúng quy định kỹ thuật.
• Kiểm tra lại toàn bộ hệ cốt thép về số lượng, đường kính, khoảng cách, vị trí neo buộc.

4. Lắp đặt hệ thống kỹ thuật chờ

• Lắp đặt ống chờ cho hệ thống thoát nước mái (phễu thu sàn, ống thoát).
• Lắp đặt ống luồn dây điện chờ cho các thiết bị trên mái (nếu có).
• Định vị chính xác, cố định chắc chắn để không bị xê dịch trong quá trình đổ bê tông.

5. Nghiệm thu cốp pha, cốt thép

• Đây là bước kiểm tra cực kỳ quan trọng trước khi đổ bê tông.
• Chủ nhà, đơn vị giám sát thi công xây dựng phần thô, và nhà thầu cùng nghiệm thu công tác lắp dựng cốp pha (độ vững chắc, cao độ, độ dốc, kín khít) và cốt thép (chủng loại, số lượng, vị trí, buộc nối).
• Chỉ tiến hành đổ bê tông sau khi nghiệm thu đạt yêu cầu và ký biên bản.

6. Đổ bê tông mái

• Kiểm tra chất lượng bê tông trước khi đổ (mác bê tông, độ sụt).
• Đổ bê tông theo trình tự, đảm bảo tính liên tục, tránh tạo mạch ngừng không đúng vị trí.
• Đổ từ vị trí xa đến gần, từ chỗ thấp đến chỗ cao.
• Sử dụng đầm dùi, đầm bàn để đầm kỹ bê tông, đảm bảo bê tông lèn chặt vào cốt thép và cốp pha, không bị rỗ. Đặc biệt chú ý đầm kỹ các góc cạnh, vị trí gần phễu thu.
• Hoàn thiện bề mặt bê tông, tạo độ phẳng và đảm bảo độ dốc đã định.

7. Bảo dưỡng bê tông mái

• Sau khi bề mặt bê tông se lại, tiến hành bảo dưỡng ngay để tránh mất nước đột ngột gây nứt.
• Phương pháp phổ biến là ngâm nước (xây gờ ngăn nước) hoặc phủ vật liệu giữ ẩm (nilon, bao tải ẩm) và tưới nước thường xuyên.
• Thời gian bảo dưỡng tối thiểu là 7 ngày, lý tưởng là 10-14 ngày.

8. Tháo dỡ cốp pha

• Chỉ tháo dỡ cốp pha (đặc biệt là cây chống chịu lực) khi bê tông đã đạt đủ cường độ thiết kế (thường sau 21-28 ngày, tùy điều kiện). Việc tháo cốp pha quá sớm có thể gây võng, nứt mái.

9. Chống thấm mái bê tông

• Đây là công đoạn cực kỳ quan trọng để đảm bảo mái không bị thấm dột. Mặc dù thường được thực hiện trong giai đoạn hoàn thiện, nhưng việc lựa chọn phương pháp và chuẩn bị bề mặt cần được tính toán từ giai đoạn thô.
• Các phương pháp phổ biến: Màng chống thấm khò nóng/tự dính, hóa chất chống thấm thẩm thấu, sơn chống thấm gốc xi măng/polymer/polyurethane,...
• Lưu ý: Việc tạo độ dốc tốt ngay từ khi đổ bê tông là lớp phòng thủ đầu tiên và quan trọng nhất chống lại việc đọng nước.

Các loại mái khác thi công trong giai đoạn phần thô

Bên cạnh mái BTCT, một số loại mái khác cũng có phần kết cấu chịu lực được thi công trong giai đoạn phần thô:

1. Mái tôn (sử dụng khung kèo thép)

• Giới thiệu: Là giải pháp lợp mái phổ biến nhờ trọng lượng nhẹ, thi công nhanh, chi phí ban đầu thấp. Phù hợp cho nhà xưởng, nhà kho, nhà cấp 4, hoặc các công trình không yêu cầu cao về thẩm mỹ và cách nhiệt.
• Phần thi công trong giai đoạn thô: Chủ yếu là gia công, lắp dựng hệ thống khung kèo thép (vì kèo thép).
  • Hệ khung kèo được tính toán kết cấu dựa trên khẩu độ, tải trọng (tôn, gió,...).
  • Vật liệu thường là thép hộp, thép hình được liên kết bằng hàn hoặc bu lông.
  • Toàn bộ khung thép cần được sơn chống gỉ kỹ lưỡng.
  • Việc lắp dựng đòi hỏi độ chính xác cao về vị trí, cao độ, độ phẳng để đảm bảo việc lợp tôn sau này dễ dàng và mái không bị đọng nước.
• Ưu điểm: Nhẹ, thi công nhanh, chi phí thấp.
• Nhược điểm: Ồn khi mưa, hấp thụ nhiệt gây nóng, độ bền và thẩm mỹ không cao bằng các loại mái khác.

2. Mái ngói (sử dụng khung kèo thép hoặc bê tông dán ngói)

• Giới thiệu: Mang lại vẻ đẹp truyền thống hoặc cổ điển, độ bền cao, khả năng cách nhiệt, cách âm tốt.
• Phần thi công trong giai đoạn thô:
  • Với khung kèo thép: Tương tự như mái tôn, giai đoạn thô tập trung vào việc gia công và lắp dựng hệ khung kèo thép. Tuy nhiên, kết cấu khung kèo cho mái ngói thường phức tạp hơn, yêu cầu chịu tải trọng lớn hơn và có hệ lito (mè) để đỡ ngói. Khoảng cách, tiết diện thép phải được tính toán chính xác.
  • Với mái bê tông dán ngói (Mái xiên BTCT): Giai đoạn thô bao gồm việc thi công một lớp mái dốc bằng bê tông cốt thép (quy trình tương tự mái bằng BTCT nhưng có tạo độ dốc lớn). Lớp bê tông này sẽ là nền để dán ngói lên trên trong giai đoạn hoàn thiện. Đây là giải pháp có độ bền và chống thấm tốt nhất nhưng nặng và chi phí cao.
• Ưu điểm: Thẩm mỹ đẹp, bền, cách nhiệt tốt.
• Nhược điểm: Nặng hơn mái tôn, chi phí cao hơn, thi công đòi hỏi kỹ thuật cao hơn.

Lựa chọn loại mái phù hợp

Việc chọn loại mái nào phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

• Ngân sách: Mái tôn có chi phí thấp nhất, tiếp đến là mái ngói khung kèo thép, và cao nhất thường là mái BTCT hoặc mái bê tông dán ngói.
• Phong cách kiến trúc: Mái bằng phù hợp kiến trúc hiện đại, mái ngói phù hợp kiến trúc truyền thống, cổ điển, mái tôn thường dùng cho công trình phụ hoặc nhà đơn giản.
• Yêu cầu công năng: Nếu muốn tận dụng sân thượng, bắt buộc phải dùng mái BTCT.
• Điều kiện khí hậu: Vùng mưa nhiều cần chú trọng độ dốc và chống thấm. Vùng nắng nóng cần quan tâm khả năng cách nhiệt.
• Khả năng chịu lực của kết cấu: Mái nặng (BTCT, bê tông dán ngói) đòi hỏi hệ móng, cột, dầm khỏe hơn.

Tầm quan trọng của giám sát thi công mái

Dù là loại mái nào, việc giám sát thi công mái trong giai đoạn phần thô đều rất quan trọng:

• Mái BTCT: Kiểm tra độ dốc, cốt thép, chất lượng bê tông, bảo dưỡng, chuẩn bị cho chống thấm.
• Mái khung kèo thép: Kiểm tra chất lượng thép, liên kết hàn/bu lông, độ phẳng, cao độ, sơn chống gỉ.
• Đảm bảo thi công đúng thiết kế và tiêu chuẩn kỹ thuật.

Xây Dựng Kim Anh: Kinh nghiệm thi công đa dạng các loại mái

Với đội ngũ kỹ sư và công nhân lành nghề, Xây Dựng Kim Anh có đầy đủ kinh nghiệm và năng lực để thi công đa dạng các loại mái trong giai đoạn xây nhà phần thô, từ mái bê tông cốt thép vững chắc đến hệ khung kèo thép cho mái tôn, mái ngói. Chúng tôi cam kết:

• Tuân thủ đúng bản vẽ thiết kế và quy trình kỹ thuật.
• Sử dụng vật liệu chất lượng, đúng chủng loại.
• Đảm bảo an toàn lao động và tiến độ thi công.
• Tư vấn cho khách hàng giải pháp mái phù hợp và tối ưu nhất.

---

Thi công mái là một hạng mục phức tạp và quan trọng trong giai đoạn xây nhà phần thô. Việc hiểu rõ quy trình thi công của mái bê tông cốt thép cũng như các giải pháp kết cấu cho mái tôn, mái ngói sẽ giúp chủ nhà đưa ra lựa chọn phù hợp và phối hợp giám sát hiệu quả. Lựa chọn đúng loại mái và đảm bảo thi công chất lượng sẽ mang lại sự an toàn, bền vững và thẩm mỹ cho ngôi nhà của bạn trong dài hạn.

Liên hệ ngay:

• Bạn cần tư vấn chi tiết về giải pháp mái cho ngôi nhà của mình? Liên hệ Xây Dựng Kim Anh ngay qua hotline: 0974.776.305.
• Để lại thông tin để nhận tư vấn miễn phí từ chuyên gia: [Form liên hệ]