Hướng dẫn chọn vật liệu xây dựng khi sửa nhà: Vừa bền đẹp vừa hợp túi tiền

Khi bắt tay vào công cuộc sửa chữa, làm mới ngôi nhà, một trong những khâu quan trọng và cũng gây "đau đầu" nhất chính là lựa chọn vật liệu xây dựng. Bước vào một cửa hàng vật liệu, bạn có thể bị choáng ngợp trước vô vàn chủng loại, mẫu mã, thương hiệu và mức giá khác nhau. Chọn vật liệu sửa nhà như thế nào để vừa đảm bảo chất lượng công trình bền vững theo thời gian, vừa đạt được tính thẩm mỹ mong muốn, lại vừa phù hợp với ngân sách eo hẹp?

Đây không chỉ là bài toán về chi phí, mà còn là quyết định ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn, tiện nghi và giá trị của ngôi nhà sau này. Một lựa chọn sai lầm có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn như công trình nhanh xuống cấp, tốn kém chi phí sửa chữa lại, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe của các thành viên trong gia đình.

Vì vậy, trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về các loại vật liệu xây dựng sửa nhà phổ biến, hiểu rõ ưu nhược điểm và cách nhận biết chất lượng là vô cùng cần thiết. Bài viết này sẽ là cẩm nang chi tiết, giúp bạn tự tin hơn khi đưa ra quyết định, dù bạn tự mình lựa chọn hay giám sát nhà thầu thi công.

1. Tại sao cần lựa chọn vật liệu sửa nhà cẩn thận?

Việc lựa chọn vật liệu không chỉ đơn thuần là mua sắm, mà là một khoản đầu tư chiến lược cho ngôi nhà. Quyết định này tác động sâu sắc đến:

• Chất lượng và độ bền: Vật liệu tốt là nền tảng cho một công trình vững chắc, có khả năng chống chịu tốt với thời tiết, ẩm mốc, và các tác động khác, kéo dài tuổi thọ sử dụng.
• Tính thẩm mỹ: Vật liệu quyết định "bộ mặt" của ngôi nhà, từ màu sơn, kiểu gạch ốp lát đến các chi tiết hoàn thiện, thể hiện phong cách và gu thẩm mỹ của gia chủ.
• Chi phí tổng thể: Giá vật liệu chiếm phần lớn ngân sách sửa nhà. Lựa chọn thông minh giúp bạn cân đối chi phí hiệu quả, tránh lãng phí. Hơn nữa, vật liệu chất lượng giúp giảm chi phí bảo trì, sửa chữa trong tương lai.
• An toàn và sức khỏe: Một số vật liệu kém chất lượng có thể chứa các thành phần độc hại, ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng. Ưu tiên vật liệu an toàn, thân thiện môi trường là điều cần thiết.

2. Phân loại các vật liệu xây dựng sửa nhà phổ biến và kinh nghiệm lựa chọn

Dưới đây là tổng hợp các loại vật liệu thường dùng nhất khi sửa nhà, cùng những kinh nghiệm thực tế giúp bạn lựa chọn:

2.1. Gạch xây

Là thành phần chính tạo nên các bức tường, vách ngăn.

• Phân loại:
  • Gạch đỏ (Gạch đất sét nung/Gạch Tuynel): Phổ biến nhất, độ bền cao, chịu lực tốt, chống thấm khá.
  • Gạch không nung (Gạch block/Gạch bê tông khí chưng áp - AAC): Nhẹ, cách âm, cách nhiệt tốt, thân thiện môi trường, kích thước lớn giúp thi công nhanh. Tuy nhiên, khả năng chịu ẩm có thể kém hơn gạch đỏ nếu không xử lý kỹ.
• Ưu/Nhược điểm: Gạch đỏ bền chắc nhưng nặng, thi công chậm hơn. Gạch không nung nhẹ, thi công nhanh, cách âm cách nhiệt tốt nhưng cần kỹ thuật tô trát và chống thấm cẩn thận hơn.
• Thương hiệu tham khảo: Các nhà máy gạch lớn trong nước như Đồng Nai, Viglacera, Prime, các đơn vị sản xuất gạch không nung uy tín...
• Cách kiểm tra chất lượng:
  • Hình dáng: Viên gạch vuông vắn, góc cạnh sắc nét, không cong vênh.
  • Màu sắc: Đồng đều (đối với gạch đỏ).
  • Âm thanh: Gõ nhẹ vào viên gạch nghe tiếng thanh, đanh (không trầm đục).
  • Độ cứng: Thử làm rơi nhẹ hoặc cọ xát 2 viên gạch vào nhau xem có dễ vỡ vụn không.
  • Độ thấm nước (gạch đỏ): Thử nhỏ vài giọt nước lên bề mặt, gạch tốt sẽ thấm nước chậm.

2.2. Cát xây dựng

Thành phần không thể thiếu để trộn vữa xây, tô và bê tông.

• Phân loại:
  • Cát vàng: Hạt to, sắc cạnh, sạch, thường dùng để trộn bê tông chịu lực.
  • Cát đen: Hạt mịn hơn, thường dùng để xây, trát tường.
• Lưu ý: Chất lượng cát ảnh hưởng lớn đến độ cứng của vữa và bê tông.
• Cách kiểm tra chất lượng:
  • Độ sạch: Nắm một ít cát trong lòng bàn tay rồi thả ra, nếu còn dính nhiều bùn đất, tạp chất thì cát chưa sạch. Có thể cho cát vào bình nước trong, khuấy đều, nếu nước đục nhiều là cát bẩn.
  • Tạp chất: Không lẫn sỏi lớn, vỏ sò, rác bẩn.
  • Kích thước hạt: Phù hợp với mục đích sử dụng (cát vàng hạt to hơn cát đen).

2.3. Đá xây dựng

Cốt liệu chính tạo độ cứng cho bê tông.

• Phân loại:
  • Đá 1x2 (kích thước khoảng 10-20mm): Phổ biến nhất, dùng trộn bê tông cho cột, dầm, sàn.
  • Đá 4x6 (kích thước khoảng 40-60mm): Thường dùng làm lớp lót móng, lăm le nền.
• Cách kiểm tra chất lượng:
  • Độ sạch: Không lẫn đất sét, tạp chất hữu cơ.
  • Kích thước: Tương đối đồng đều, đúng kích cỡ yêu cầu.
  • Hình dạng: Các viên đá không nên quá tròn hoặc quá dẹt (ảnh hưởng độ liên kết trong bê tông).
  • Độ cứng: Đá chắc, không dễ vỡ vụn.

2.4. Xi măng

Chất kết dính quan trọng nhất trong xây dựng.

• Phân loại: Phổ biến là xi măng Pooclăng hỗn hợp (PCB), như PCB30, PCB40 (chỉ số càng cao, cường độ chịu nén càng tốt). Xi măng đa dụng thường được dùng phổ biến khi sửa nhà.
• Thương hiệu tham khảo: Các thương hiệu lớn, có uy tín lâu năm trên thị trường như Hà Tiên, Nghi Sơn, Bỉm Sơn, Holcim, Chinfon...
• Cách kiểm tra chất lượng:
  • Bao bì: Nguyên vẹn, không rách, ghi rõ tên nhà sản xuất, loại xi măng, tiêu chuẩn, ngày sản xuất, hạn sử dụng (thường 60 ngày từ ngày sản xuất).
  • Màu sắc: Xám hoặc xanh xám đồng nhất.
  • Độ mịn: Sờ tay thấy mịn, không vón cục.
  • Nguồn gốc: Mua tại các đại lý phân phối chính hãng, uy tín.

2.5. Sắt thép

"Bộ xương" chịu lực của công trình bê tông cốt thép.

• Phân loại: Thép cây (thép thanh vằn), thép cuộn (thép trơn dùng làm đai).
• Tầm quan trọng: Chất lượng thép ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn, khả năng chịu lực của kết cấu nhà. Tuyệt đối không dùng thép kém chất lượng, thép gia công không rõ nguồn gốc.
• Thương hiệu tham khảo: Pomina, Hòa Phát, Việt Nhật (Vina Kyoei), Việt Ý, Miền Nam...
• Cách kiểm tra chất lượng:
  • Logo và ký hiệu: Trên thân cây thép có dập nổi logo nhà sản xuất và mác thép (ví dụ CB300, CB400).
  • Bề mặt: Có thể có lớp gỉ mỏng màu vàng nhưng không phải gỉ sét ăn sâu, không sần sùi, nứt nẻ.
  • Màu sắc: Xanh đen đặc trưng.
  • Đường kính: Đo kiểm tra có đúng với yêu cầu thiết kế không.
  • Chứng chỉ: Yêu cầu nhà cung cấp cung cấp chứng chỉ xuất xưởng (CQ) và chứng chỉ chất lượng (CO) nếu cần.

2.6. Sơn nước

Tạo lớp áo thẩm mỹ và bảo vệ cho tường nhà.

• Phân loại:
  • Bột trét (matit): Làm phẳng bề mặt tường trước khi sơn.
  • Sơn lót: Tạo lớp nền, tăng độ bám dính cho sơn phủ, chống kiềm hóa.
  • Sơn phủ nội thất: Trang trí, dễ lau chùi, chống nấm mốc.
  • Sơn phủ ngoại thất: Chống thấm, chống tia UV, bền màu dưới tác động thời tiết.
  • Sơn chống thấm: Dùng cho các khu vực đặc thù (tường ngoài, sàn mái, nhà vệ sinh).
• Thương hiệu tham khảo: Dulux, Jotun, Nippon, Kova, Mykolor, Spec... Mỗi hãng có nhiều dòng sản phẩm từ kinh tế đến cao cấp.
• Cách chọn và kiểm tra:
  • Mục đích sử dụng: Chọn đúng loại sơn cho nội thất hay ngoại thất, cho bề mặt nào.
  • Tính năng mong muốn: Chống bám bẩn, kháng khuẩn, bóng/mờ, hiệu ứng đặc biệt...
  • Nguồn gốc: Mua tại đại lý phân phối chính hãng, có máy pha màu chuẩn.
  • Bao bì: Kiểm tra tem chống giả, hạn sử dụng, thùng sơn không bị móp méo, còn niêm phong.

2.7. Gạch ốp lát

Hoàn thiện bề mặt sàn và tường, mang lại vẻ đẹp và sự sạch sẽ.

• Phân loại:
  • Gạch Ceramic: Phổ biến, đa dạng mẫu mã, giá thành hợp lý. Xương gạch làm từ đất sét, bề mặt tráng men. Độ cứng và chống thấm vừa phải.
  • Gạch Porcelain (Gạch granite, gạch đá bóng kính): Cao cấp hơn, xương gạch chủ yếu là bột đá nên rất cứng, chắc, độ hút nước cực thấp (
  • Gạch bông (Gạch xi măng): Mang vẻ đẹp cổ điển, họa tiết đa dạng, thủ công. Cần chống thấm kỹ.
• Thương hiệu tham khảo: Viglacera, Đồng Tâm, Prime, Taicera, Bạch Mã, các thương hiệu nhập khẩu (Trung Quốc, Ấn Độ, Ý, Tây Ban Nha)...
• Cách kiểm tra chất lượng:
  • Bề mặt: Phẳng, không cong vênh (úp 2 mặt men vào nhau xem có khít không). Men phủ đều, không có chấm nhỏ, lỗ kim.
  • Âm thanh: Gõ nhẹ vào bề mặt nghe tiếng trong, thanh.
  • Độ hút nước (mặt sau): Nhỏ vài giọt nước vào mặt sau viên gạch, gạch tốt (đặc biệt là porcelain) sẽ thấm nước rất chậm hoặc không thấm.
  • Quy cách: Kiểm tra kích thước các viên gạch trong cùng hộp có đồng đều.
  • Lô sản xuất: Khi mua nên chọn gạch cùng một lô sản xuất để đảm bảo màu sắc đồng nhất.

2.8. Thiết bị điện và nước

Yếu tố quan trọng đảm bảo an toàn và tiện nghi sinh hoạt.

• Phân loại: Dây điện, ống nước (PVC, PPR, HDPE), công tắc, ổ cắm, aptomat, thiết bị vệ sinh (bồn cầu, lavabo, vòi sen, phụ kiện)...
• Ưu tiên hàng đầu: An toàn! Tuyệt đối không ham rẻ mà chọn sản phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, dễ gây chập cháy, rò rỉ.
• Thương hiệu tham khảo:
  • Điện: Cadivi, Daphaco, Trần Phú (dây cáp), Panasonic, Schneider, Sino, Clipsal (công tắc, ổ cắm, aptomat)...
  • Nước: Bình Minh, Tiền Phong (ống nhựa), Inax, Toto, Caesar, Viglacera, American Standard (thiết bị vệ sinh)...
• Cách chọn và kiểm tra:
  • Thương hiệu: Chọn các thương hiệu uy tín, được kiểm chứng trên thị trường.
  • Nguồn gốc: Mua tại đại lý chính hãng, cửa hàng chuyên doanh.
  • Thông số kỹ thuật: Phù hợp với thiết kế và nhu cầu sử dụng (tiết diện dây điện, áp lực ống nước...).
  • Chứng nhận chất lượng: Ưu tiên sản phẩm có chứng nhận tiêu chuẩn (TCVN, ISO...).

3. Những lưu ý vàng khi chọn vật liệu sửa nhà

Để quá trình lựa chọn hiệu quả và tránh sai lầm, hãy ghi nhớ:

1. Xác định rõ nhu cầu và ngân sách: Biết mình cần gì và có bao nhiêu tiền sẽ giúp khoanh vùng lựa chọn.
2. Ưu tiên chất lượng cho hạng mục cốt lõi: Đừng tiết kiệm quá mức cho phần kết cấu (thép, xi măng), chống thấm, điện nước. Đây là những hạng mục ẩn, khó sửa chữa và ảnh hưởng lớn đến an toàn.
3. Tìm hiểu kỹ thông tin: Đọc thông số kỹ thuật, so sánh ưu nhược điểm, xem đánh giá từ người dùng khác.
4. Đừng chỉ nhìn vào giá: Vật liệu rẻ nhất chưa chắc đã là lựa chọn tốt nhất. Cân nhắc cả độ bền, chi phí bảo trì, thay thế trong tương lai.
5. Mua hàng tại nơi uy tín: Chọn các đại lý, cửa hàng lớn, có uy tín, cung cấp hóa đơn, chứng từ rõ ràng.
6. Kiểm tra kỹ khi nhận hàng: Đối chiếu số lượng, chủng loại, mẫu mã, kiểm tra ngoại quan xem có lỗi, hư hỏng không.
7. Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu không chắc chắn, hãy nhờ kiến trúc sư, kỹ sư hoặc nhà thầu có kinh nghiệm tư vấn. Họ có chuyên môn và hiểu biết thị trường để đưa ra lời khuyên hữu ích. Một dịch vụ sửa nhà trọn gói chuyên nghiệp thường bao gồm cả khâu tư vấn và cung cấp vật liệu chất lượng.
8. Xem xét tính tương thích: Đảm bảo các vật liệu khác nhau khi kết hợp sẽ hoạt động tốt cùng nhau (ví dụ: keo dán gạch phù hợp với loại gạch và bề mặt thi công).

---

Chọn vật liệu sửa nhà là một quá trình đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa nhiều yếu tố: chất lượng, thẩm mỹ, công năng và chi phí. Việc đầu tư thời gian tìm hiểu, áp dụng các kinh nghiệm phân loại, đánh giá và kiểm tra chất lượng sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định sáng suốt, tránh được những rủi ro không đáng có.

Hãy nhớ rằng, mục tiêu cuối cùng là tạo ra một không gian sống không chỉ đẹp mắt, phù hợp với sở thích mà còn phải bền vững, an toàn và mang lại sự thoải mái lâu dài. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia hoặc lựa chọn một đơn vị cung cấp dịch vụ sửa nhà trọn gói uy tín, họ sẽ giúp bạn đơn giản hóa quá trình phức tạp này và đảm bảo vật liệu được sử dụng đúng chủng loại, chất lượng như cam kết. Chúc bạn thành công!